L'aviespa esmeralda (Ampulex compressa) ye una especie de himenópteru apócrito de la familia Ampulicidae. Conocer, al igual qu'otros miembros d'esti xéneru, pol so particular ciclu reproductivu tan complexu, que consiste en controlar cucaraches vives pa conduciles hasta'l nial, onde se converten en güéspedes de les sos bárabos. Esti mecanismu ye denomináu guía parasitosa, que consiste nel usu de los "servicios" que pueda emprestar un individuu, a beneficiu de quien los utiliza.[1]
L'aviespa esmeralda, con un cuartu del tamañu y el pesu de la cucaracha, arrodiar consiguiendo asitiar el so aguiyón na zona ente la cabeza y el primer segmentu torácicu. Cuando clava'l so aguiyón, un venenu ye eyectado a gran velocidá na hemolinfa de la cucaracha. El venenu provoca en primer instancia, un paralís severu nes estremidaes delanteres de la cucaracha, hasta siguir coles demás pates. Cuando'l procesu de «zombificación» complétase, l'inseutu queda nuna especie d'estáu vexetativu, caminando amodo, ensin comer, ensin reflexos y ensin autonomía propia. L'aviespa guía a la cucaracha hasta'l so nial. Otru procesu empieza equí: l'aviespa inyecta un güevu nel interior del inseutu «zombi». Del güevu sale un bárabu que crez y vive alimentándose de los órganos internos de la cucaracha, causándo-y a ésta una muerte lenta. Una vegada completáu'l desarrollu del bárabu, ésta sale de la cucaracha, yá muerta y deshidratada, y sigue el so ciclu vital.[2][3][4]
L'aviespa esmeralda (Ampulex compressa) ye una especie de himenópteru apócrito de la familia Ampulicidae. Conocer, al igual qu'otros miembros d'esti xéneru, pol so particular ciclu reproductivu tan complexu, que consiste en controlar cucaraches vives pa conduciles hasta'l nial, onde se converten en güéspedes de les sos bárabos. Esti mecanismu ye denomináu guía parasitosa, que consiste nel usu de los "servicios" que pueda emprestar un individuu, a beneficiu de quien los utiliza.
