El orón,[1] o rustir (Acer opalus) ye una especie botánica perteneciente a la familia de les sapindacees.
Ye una especie de pládanu nativu de les llombes y los montes del sur y l'oeste d'Europa, d'Italia a España, y del norte hasta'l sur d'Alemaña, y tamién nel noroeste d'África, en Marruecos y Arxelia.[2][3] N'España la subespecie Acer opalus subsp opalus ocupa territorios de la metá oriental peninsular, dende el Pirinéu hasta Sierra Nevada, nel cordal Penibéticu. Otra subespecie, Acer opalus subsp. granatense, de fueyes con retayos más fondos, y picos más agudos tien una distribución ibero-magrebina y algama nel so llende norte nel Pirinéu aragonés.
Ye un árbol de tamañu medianu, caducifoliu, que crez hasta los 20 m d'altor, con un tueru d'hasta 1 m de diámetru. Les fueyes son de color verde brillante con 7-13 cm de llargu y 5-16 cm d'anchu, palmatilobaes con dientes romos. En seronda, les fueyes tornar de color mariellu. La corteza ye gris y rosa. Tien pequeñes flores marielles que s'abrir enantes d'apaecer les fueyes. El frutu ye un par de sámaras alaes (disámara), con cada grana de 1 cm de diámetru y una nala de 1.5-2.5 cm.[3]
Los árboles con fueyes lobulaes dacuando son separaos como la subespecie Acer opalus subsp. Obtusatum.[2][3]
Tien un hábitat de montes mistos, escamplaes de monte, roquedos y pedregales. Nun forma montes, sinón qu'apaez chiscáu ente ellos, principalmente los compuestos por pinos o caxigals. Prefier suelos caliares y precisa un mínimu de mugor pel branu.[4]
Acer opalus describióse por Philip Miller y espublizóse en Gardeners Dictionary, Edition 8. London, nel añu 1768.[5]
Acer: nome xenéricu que procede del llatín ǎcěr, -ĕris = (afiláu), referíu a les puntes carauterístiques de les fueyes o a la durez de la madera que, supuestamente, utilizar pa fabricar llances. Yá citáu en, ente otros, Pliniu'l Vieyu, 16, XXVI/XXVII, refiriéndose a unes cuantes especies de Pládanu.[6]
opalus: epítetu llatín ;Variedaes aceptaes:
!["Modifica]("https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Notification-icon-Wikidata-logo.svg/18px-Notification-icon-Wikidata-logo.svg.png"){kind=icon}
.!["Cymbidium]("https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Cymbidium_Clarisse_Austin_%27Best_Pink%27_Flowers_2000px.JPG/50px-Cymbidium_Clarisse_Austin_%27Best_Pink%27_Flowers_2000px.JPG")
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. El orón, o rustir (Acer opalus) ye una especie botánica perteneciente a la familia de les sapindacees.
!["]("http://ast.wikipedia.org/wiki/Ficheru:Acer_opalus_01_by_Line1.JPG")
Vista del árbol. !["]("http://ast.wikipedia.org/wiki/Ficheru:Acer_opalus1_Camosciara_26-10-09.JPG")
Xamasca de seronda. !["]("http://ast.wikipedia.org/wiki/Ficheru:Flowering_plants_BCP_017.JPG")
Detalle de la flor. !["]("http://ast.wikipedia.org/wiki/Ficheru:Acer_opalus_leaf_01_by_Line1.JPG")
Detalle de la fueya.
