Parkinsonia praecox (Ruiz & Pav.) Hawkins

Parkinsonia praecox, ye una especie d'árbol perteneciente a la familia de les fabacees.

Xeneralidaes

Parkinsonia praecox, tamién conocíu como Brea, Chañar Brea, Palu Verde, Argañal, ye una Lleguminosa de carauterístiques arbóreas, que s'atopa dende la Patagonia Arxentina, hasta'l desiertu d'Arizona n'Estaos Xuníos.

Cada vaina, tien 1 grana, dacuando 2.

Ye una escelente opción como especie precursora del suelu, yá que s'afai fácilmente a suelos desérticos, degradaos, con baxa disponibilidá hídrica, y coloniza rápido la área. Alcuéntrase en zones grebes o semi grebes (con réximes pluviométricos per debaxo de los 300 mm añales), inclusive formando rodales (breales), puros. Algama un importante tamañu y tien un interesante valor melífero, yá que produz abondosu polen y néctar. Nun ye un árbol bien llonxevu, vive unos 20 a 30 años y llega a adultu rápido (3 a 5 años). Forma parte de les grandes unidaes de vexetación del parque Chaqueño.

Les sos cañes cubrir de flores y apurren un bellu marcu al paisaxe

Vista de la planta nel so hábitat

Importancia Económica y social

El so usu como provisor de madera ye nulu, solo tien utilidá como lleña y como precursor del suelu yá que tien un baxu requerimientu hídricu y fácil enraigono a suelos degradaos. Al igual que l'árbol del cauchu y el árbol del chicle, prauticar una incisión nel tarmu, y a partir d'ella exuda una sustanza gomoso que tien propiedaes químiques y físiques similares a les de la goma arábiga y apta pal so usu na industria alimenticio, farmacéutica, pintures, etc.^[2] Ye duce, hidrosoluble y los paisanos suelen usala como llambionada. El so color ye pardu, similar al carambelu.^[3]

Los productos forestales non maderables ganaron un importante llugar nel manexu de montes como resultáu de condiciones favorables pal so desenvolvimientu y fayadizos programes de manexu, tantu en países llatinoamericanos (Nebel, 2001) como asiáticos (Mahapatra et al., 2005). N'Arxentina, esto nun asocedió, de resultes de la falta de llinies de mercáu pa esti tipu de productos, enzancando la so incorporación como una nueva actividá granible nes economíes rexonales. Sicasí la Secretaría d'Agricultura familiar y Desenvolvimientu Rural (2013), apocayá informó que s'incorporó'l productu "goma brea", "goma chañar" o "palu verde" como aditivu alimentario nel Códigu Alimentario Arxentín. El beneficiu más destacable d'estos productos ye la posibilidá de ser estrayíos, calteniendo la integridá de los recursos naturales d'onde se llogren (Senaratne et al., 2003), collaborando a ameyorar la calidá de vida de les comunidaes Toba y Wichí del Noroeste Arxentín (NOA).

Bioloxía

Ye una planta caduca, que floria a mediaos de primavera, darréu dempués del floriamientu del Chañar.

Taxonomía

Parkinsonia praecox describióse por (Ruiz & Pav.) Hawkins y espublizóse en Plant Systematics and Evolution 216: 63. 1999.^[4]

Etimoloxía

Parkinsonia: nome xenéricu dau n'honor del botánicu inglés John Parkinson (1567–1650).^[5]

praecox: epítetu llatín que significa "de maduración temprana".^[6]

Sinonimia

• Caesalpinia praecox Ruiz & Pav.
• Cercidium goldmanii Rose
• Cercidium plurifoliolatum Micheli
• Cercidium praecox (Ruiz & Pav.) Harms
• Cercidium spinosum Tul.
• Cercidium unijugum Rose
• Cercidium viride (H.Karst.) H.Karst.^[7]

Ver tamién

• Terminoloxía descriptiva de les plantes
• Cronoloxía de la botánica
• Hestoria de la Botánica
• Carauterístiques de les fabacees

Referencies

Bibliografía

1. CONABIO. 2009. Catálogu taxonómicu d'especies de Méxicu. 1. In Capital Nat. Méxicu. CONABIO, Mexico City.
2. Sousa Sánchez, M., M. Ricker & H. M. Hernández Macías. 2003. An index for the tree species of the family Leguminosae in Mexico. Harvard Pap. Bot. 7(2): 381–398.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Parkinsonia praecox .